VHD bij het konijn

Eén van de naarste ziektes waar een konijn mee besmet kan raken is VHD: Viral Haemorrhagic Disease ofwel Viral Haemorrhagic Syndrome (VHS). Omdat de ziekte specifiek is voor konijnen, wordt hij ook wel eens Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD) genoemd. VHD is buitengewoon besmettelijk en kent een zeer snel en ernstig ziekteverloop. In veel gevallen leidt een besmetting binnen korte tijd tot de dood van het konijn. De ziekte werd voor het eerst ontdekt in de jaren tachtig in China. Daarna volgde een snelle uitbraak in Europa. Miljoenen konijnen vonden daardoor de dood. Er is geen behandeling die VHD kan genezen, maar gelukkig bestaan er wel vaccinaties die een besmetting met de ziekte kunnen voorkomen.

Wat is de oorzaak van VHD of RHD bij konijnen?

De veroorzaker van VHD of RHD is het calicivirus. Dit virus komt vrij via de ontlasting, urine of speeksel van het konijn. Stekende insecten kunnen het virus overbrengen, maar vooral direct contact met andere konijnen is vaak de oorzaak van de ziekte. Helaas kan het virus vele maanden overleven in de omgeving, bijvoorbeeld op groenvoer, stro en hooi. Zo kan het met vertraging alsnog je konijn besmetten. Ook kan het virus op jouw kleding terecht komen en kun je op die manier zelf je konijn besmetten met VHD. Loopt je konijn buiten, dan leveren planten of bloemen die in aanraking zijn gekomen met besmette (wilde) konijnen ook een gevaar op besmetting op.

Wat zijn de symptomen van VHD of RHD bij konijnen?

Er bestaan drie varianten van Viral Haemorrhagic Disease: de peracute vorm, de acute vorm en de subacute vorm. Het verloop hierbij is niet geheel hetzelfde, waarbij de tijd tussen de besmetting en de eerste symptomen (de incubatietijd) kan verschillen, alsmede de leeftijdsgroep onder de konijnen die er ziek van kunnen worden. Bij de peracute vorm merk je symptomen op, maar sterft het konijn plotseling. Bij de acute vorm wordt het konijn sloom en lusteloos en stopt het met eten, om binnen 24 tot 48 uur te overlijden. Bij de subacute vorm gaat het doorgaans om jonge konijnen van minder dan 4 maanden oud. Het verloop van de ziekte is bij deze vorm milder. In veel gevallen overleeft het konijn de ziekte, maar blijft wel lange tijd het virus uitscheiden en is daarmee nog steeds erg besmettelijk voor andere konijnen. Wanneer het konijn na 48 uur nog leeft, komen er wel duidelijk zichtbare symptomen naar voren: bloedingen, koorts of ondertemperatuur, gewichtsverlies, krampen, coördinatieproblemen, stuiptrekkingen, tandenknarsen of schreeuwen van de pijn, benauwdheid en soms ook diarree en geelzucht.

Hoe wordt de diagnose VHD bij konijnen gesteld?

Helaas wordt VHD doorgaans postuum vastgesteld, door middel van een sectie. Dit is de enige manier om met zekerheid vast te stellen dat het om VHD gaat. Wanneer een konijn plotseling sterft, wordt er wel vaak gedacht aan VHD als oorzaak. Naast dat het vrede kan bieden door te weten waarom je konijn plotseling overleden is, kan het ook nuttig zijn om sectie te laten plegen wanneer je meerdere dieren hebt. Bij een vermoeden of constatering van VHD is het van levensbelang om strenge hygiënemaatregelen te nemen.

Hoe wordt VHD bij konijnen behandeld?

Zoals hiervoor al geschetst leidt een besmetting met VHD of RHD bij de meeste konijnen tot de dood. Op dit moment is er nog geen behandeling mogelijk voor die konijnen die door het calicivirus een VHD-infectie hebben opgelopen. Behandeling voor de symptomen is soms mogelijk, maar doorgaans verloopt de ziekte dusdanig snel dat het hiervoor al te laat is. Wat er in sommige gevallen gedaan kan worden voor een konijn dat besmet is met VHD, is het toedienen van zachte voeding, het aanleggen van een infuus waarmee vocht wordt toegediend, het toedienen van pijnstillende ontstekingsremmende medicijnen, medicatie geven om diarree te beperken en de maag en darmen te ondersteunen, vitamines toedienen en antibiotica toedienen. Wat ook kan helpen om het ongemak voor het konijn te beperken, is een comfortabele warme omgeving met bijvoorbeeld een kruik of een warmtelamp. Maar uiteindelijk is het proberen te voorkomen van de besmetting het belangrijkste wat er gedaan kan worden.

Hoe kan je VHD bij konijnen voorkomen?

Gelukkig bestaat er een vaccinatie tegen besmetting met VHD. Het is aan te raden om deze jaarlijks preventief te laten uitvoeren. Wanneer het konijn al besmet is, is het te laat om nog te vaccineren. Breng je je konijn om wat voor reden dan ook tijdelijk onder in een pension of konijnenopvang, dan is het vaak verplicht om hem te laten vaccineren. Het is verstandig om de inenting dan frequenter te laten uitvoeren, bijvoorbeeld één keer in de zes maanden. Naast inenten kun je zelf ook nog het een en ander doen om het risico op besmetting te verkleinen. Ten eerste is het belangrijk om contact met andere konijnen te voorkomen. Gebruik een klamboe om de leefomgeving van het konijn om contact met stekende insecten die de ziekte ook kunnen overbrengen te voorkomen. Daarbij helpt het ook om de ondergrond in de kooi droog te houden, want daarmee ga je de komst van muggen tegen. Verder is goede hygiëne van groot belang. Zorg ervoor dat het hok van het konijn, evenals zijn voerbakken en drinkbakjes en flesjes schoongehouden worden.

Is een dierenverzekering handig?

Het is altijd handig om een konijnenverzekering van figopet te hebben om de medische kosten van je konijn te spreiden. Mogelijk kun je de kosten voor vaccinatie vergoed krijgen door de verzekeraar. In het geval van VHD kan de dierenarts vaak weinig voor je betekenen, tenzij het konijn de eerste 48 uur overleeft en de symptomen bestreden kunnen worden. In dat geval zijn plotselinge hoge dierenartskosten mogelijk, is het fijn als die je kunt spreiden door al een dierenverzekering te hebben. Let op: het heeft geen zin om je konijn pas te verzekeren wanneer hij ziek wordt, want kosten die verband houden met aandoeningen die al aanwezig waren bij het afsluiten van de verzekering worden niet vergoed.